Sezer KOYUN

Hakan ve Şevki'nin döviz muhabbeti: Dolarizasyonun geleceği

 

Şevki; kariyerini dünya çapında projelerde üst düzey yönetici olarak geçirmiş,

emekli bir elektrik elektronik mühendisi.

Hemen hemen her kıtada çalışmış ve yaşamış.

 

Hakan ise; geleceği parlak bir satış yöneticisi,

farklı ülkelerde tatil yaparak; dünyayı gezmeyi seviyor.

Gezmiş, görmüş.

 

İkisi de farkındalığı yüksek, zeki insanlar ve

sohbetleri her zaman; hem eğlenceli, hem de sağlam analizlerle dolu.

 

O akşam; Şevki’nin evinde oturmuş, kahvelerini yudumluyorlardı.

Eşleri mutfakta sohbet ederken;

onlar da ekonomi ve döviz piyasaları üzerine lafa daldılar.

 

"Hakan, dostum;

son günlerde dolarizasyon azalıyor diyorlar.

Ne diyorsun?" dedi Şevki, kahvesinden bir yudum alarak.

 

Hakan omuz silkti.

"Valla abi,

Deutsche Bank'ın analizine göre;

TCMB rezervleri artıyor,

faizler cazip seviyede,

TL’ye güven biraz toparlanmış.

 

Ama geçenlerde döviz alımları yine yükseldi,

bu geçici mi, yoksa; tekrar mı başlıyoruz dövizle yatıp kalkmaya?"

 

Şevki gülümsedi.

"Bunu görmek için Nostradamus olmaya gerek yok.

Faizleri yüksek tutarsan insanlar TL’de kalır,

ama; düşürmeye başlarsan, herkes dövize kaçar.

Şimdiye kadar çalıştığım her ülkede, güven faktörü paradan önemliydi.

Sence, bizde bu güven oluştu mu?"

 

Hakan güldü.

"Abi, bizde güven çabuk inşa edilmez ama; hızla kaybolur.

İnsanlar; sabah TL’ye inanır, akşam dövize kaçar.

Faizler yüksek diye, şimdilik TL’de duruyorlar ama;
kimse uzun vadeli bir plan yapamıyor.

 

Bank of America bile; dolar/TL tahminini 44'ten 41'e çekti.

Peki ya sen, ne diyorsun?

Dünyanın her yerinde çalıştın, dolar gerçekten tahtından inebilir mi?"

 

Şevki kaşlarını kaldırdı.

"Hakan, ben Avustralya hariç neredeyse her kıtada çalıştım.

Rusya, Çin, Körfez ülkeleri; doları devre dışı bırakmaya çalışıyor.

Çin, petrol ticaretini yuan ile yapmaya başladı,

Rusya, bazı ihracatlarda ruble zorunluluğu getirdi.

 

Ama, JP Morgan’ın dediğine göre;
doların tahtı uzun süre sarsılmaz.

Çünkü; dünya ticaretinin yüzde 80’i, hâlâ dolarla dönüyor.

Biz de TL’ye güveni arttırmazsak, vatandaş yine doların kucağına oturur."

 

Hakan kahvesini karıştırdı.

"Abi, Dora büyüyünce ne olacak?

Senin Defne; seneye psikoloji bölümünden mezun olacak,

yurt dışına gitmeyi düşünüyor.

Biz burada ekonomik dengeleri konuşurken,

çocuklarımızın geleceği başka ülkelerde mi olacak?"

 

Şevki iç çekti.

"Defne eğer;
Japonya’da, İngiltere'de ya da başka bir yerde kariyer yaparsa, orada yaşayacak.

Dora; daha 7 aylık, o büyüdüğünde nasıl bir Türkiye olacak bilmiyorum.

 

Eğer; ekonomi politikaları doğru yönetilirse,

TL güçlenir ve çocuklarımız, daha istikrarlı bir ekonomide büyür.

Ama; yanlış kararlar verilirse,

Defne gibi yetenekli gençler yurt dışına kaçar.

Senin Dora, belki ileride başka bir ülkenin vatandaşı bile olabilir.

Sonra, biz burada emeklilik maaşıyla doları takip ederiz."

 

Hakan kahkahayı bastı.

"Abi, ekonomi de bizim kahve gibi.

Kararında demlenmezse; ya acı olur, ya da tatsız.

Neyse, hadi eşlerimize katılalım,

yoksa; mutfakta bizi konuşmaya başlarlar!"

 

Şevki gülerek kalktı.

"Daha şimdiden konuşuyorlardır bile!

Gerçi belli de olmaz, belki de çoktan çözmüşlerdir.

Sonuçta; bizim hanımların elinden hiçbir şey kaçmaz.

Dolar mı, TL mi, kızlar hangi parayı seçer,

onu bile; çoktan netleştirmişlerdir!

Belki de biz burada boşuna kafa patlatıyoruzdur, onlar çoktan;

Dora'nın eğitim fonunu sterlin,

Defne'nin yatırım hesabını euro yapıp,

kendi birikimlerini de altına çevirmiştir!"

 

 

 

sezerkoyun@cratone.com